ಜನವರಿ 14 ರಂದು ಶುಕ್ರವಾರ ಮಕರ
ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುವುದು. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನೇಕೇ ನಾವು ಆಚರಿಸಬೇಕು..? ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬದ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ದಂತಕಥೆಗಳು ಹೀಗಿದೆ ನೋಡಿ..
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಿಂದ ಸೂರ್ಯನು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಅಖಂಡ ಭಾರತದೆಲ್ಲೆಡೆ ಬೆಳೆಗಳು ಬಂದ ಖುಷಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ದಿನ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಏಕೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ..? ಈ ಹಬ್ಬದ ದಂತಕಥೆ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ..
ದೇವತೆಗಳ ದಿನ ಪ್ರಾರಂಭ
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು, ಸೂರ್ಯನು ದಕ್ಷಿಣಾಯಣದಿಂದ ಉತ್ತರಾಯಣಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ದಿನದಿಂದ ದೇವತೆಗಳ ಆರು ತಿಂಗಳ ದಿನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಷಾಢ ಮಾಸದವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಸೂರ್ಯನು ತನ್ನ ಮಗನಾದ ಶನಿಯ ಮನೆಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಹೋಗುತ್ತಾನೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಮಕರ ರಾಶಿಯ ಅಧಿಪತಿ ಶನಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.
ಗಂಗೆಯು ಭೂಮಿಗಿಳಿದ ದಿನದಿನ;ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ದಿನದಂದು, ಗಂಗಾ ದೇವಿಯು ಭಗೀರಥನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಕಪಿಲ ಮುನಿಯ ಆಶ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಹೋಗಿ ಸಾಗರವನ್ನು ಸೇರಿದಳು ಎನ್ನುವ ಪುರಾಣ ಕಥೆಯಿದೆ. ಭಗೀರಥ ಮಹಾರಾಜನು ಈ ದಿನದಂದು ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ತರ್ಪಣವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದನು. ಆದ್ದರಿಂದ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಗಂಗಾಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ರಾಜ ಭಗೀರಥನು ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ಗಂಗಾಜಲ, ಅಕ್ಷತೆ, ಎಳ್ಳುಗಳಿಂದ ಶ್ರಾದ್ಧವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದನು. ಅಂದಿನಿಂದ ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಮಾಘ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮತ್ತು ಶ್ರಾದ್ಧ, ತರ್ಪಣ ಪದ್ಧತಿಗಳು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಕಪಿಲ ಮುನಿಯ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಗಂಗೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಪಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಜ ಭಗೀರಥನ ಪೂರ್ವಜರು ಪವಿತ್ರ ಗಂಗಾಜಲದ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ಪಡೆದರು.
ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ರಾಕ್ಷಸನ ಸಂಹಾರ;ಈ ದಿನ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದನು. ಅವನು ಮಂದಾರ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಅಸುರರ ತಲೆಗಳನ್ನು ಹೂಳಿದನು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ದಿನವನ್ನು ದುಷ್ಟ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುವ ದಿನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸೂರ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ;ಸೂರ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಹಬ್ಬವು ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು, ಮಹೇಶ್ವರ, ಗಣೇಶ, ಆದಿಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಆರಾಧನೆಯ ಪವಿತ್ರ ದಿನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಎಳ್ಳಿನ ಉಪಯೋಗ;ಪೂರ್ವಜರ ಆತ್ಮಶಾಂತಿಗಾಗಿ, ಆತ್ಮೋನ್ನತಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಎಳ್ಳಿನ ಆರು ಉಪಯೋಗಗಳು ಪುಣ್ಯ ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದವೆಂದು ವಿಷ್ಣು ಧರ್ಮಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಎಳ್ಳಿನ ನೀರಿನಿಂದ ಸ್ನಾನ, ಎಳ್ಳಿನ ದಾನ, ಎಳ್ಳಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಆಹಾರ, ಎಳ್ಳು ನೈವೇದ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ
ಉತ್ತರಾಯಣದಲ್ಲಿ ಶುಭ ಕಾರ್ಯ:ಉತ್ತರಾಯಣದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತಮಾನವಾದ ನಂತರ ದೇವತೆಗಳ ಬ್ರಹ್ಮ ಮುಹೂರ್ತದ ಆರಾಧನೆಯ ಮಂಗಳಕರ ಅವಧಿಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪರ-ಅಪರ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಸಮಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಧನದ ಸಿದ್ಧಿಕಾಲ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ, ಗೃಹ ನಿರ್ಮಾಣ, ಯಾಗ ಇತ್ಯಾದಿ ಪುಣ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು ಉಪವಾಸವಿದ್ದು ದಾನ ಮಾಡಬೇಕು.
ಭೀಷ್ಮ ಪಿತಾಮಹನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಈ ವಿಶೇಷ ದಿನದ ಇನ್ನೊಂದು ಕಥೆಯಿದೆ, ಅದು ಅವನ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ಮರಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅವನು ಬಾಣಗಳ ಅಲಂಕಾರದ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿದ್ದಾಗ, ಅವನು ಉತ್ತರಾಯಣದ ದಿನಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಈ ದಿನದಂದು ಅವನು ತನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದನು ಮತ್ತು ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನದಂದು ಅವನು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆದನು.
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನರು ಗಂಗಾನದಿಯಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನ ಪ್ರಯಾಗದಲ್ಲಿ ಇಂದಿನಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ 'ಮಾಘಮೇಳ' ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ದಿನದ ಮುನ್ನಾದಿನದಂದು ದೀಪೋತ್ಸವವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಬೆಂಕಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ನಂತರ ಬೆಂಕಿಯ ಸುತ್ತ 'ಭಾಂಗ್ರಾ' ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ ಆ ದಿನಕ್ಕೆ ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಕಿರಿಯ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳಂತಹ ಇತರ ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆಗಳು ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಬೆಲ್ಲ ಮತ್ತು ಎಳ್ಳಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ವಿವಿಧ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಪರಸ್ಪರ ಶುಭಾಶಯ ಕೋರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮನೆಯ ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು 'ಅರಿಶಿನ ಕುಂಕುಮ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ.
ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನವು ಸುಗ್ಗಿಯ ದೇವರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ತಮ್ಮ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ರುಚಿಕರವಾದ ಅಕ್ಕಿ, ಕಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಕುಟುಂಬ ದೇವತೆಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪೊಂಗಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಹಬ್ಬವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯರು ಆಚರಿಸುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ.
ಒರಿಸ್ಸಾದ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ, ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯು ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಆಹಾರವನ್ನು ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.